Artık şahsileştirilmiş reklamlara, “Abi bizi yemin ederim dinliyorlar.” triplerine hepimiz alıştık. Gerçek ve sanal dünyadaki her hareketimize nazaran internette önümüze bir şeyler sunulduğunu biliyoruz.
Peki bunun, fiyatlandırmaların bile şahıstan bireye değişebilecek düzeyde ileri gittiğinden haberiniz var mıydı?
Bir esere ne kadar para harcayabileceğimizi bizden evvel biliyorlar.
Şirketler, ferdî olarak bir esere kadar para ödeyebileceğimizi farkındalar ve farklı müşterilere farklı fiyatlar sunabiliyorlar. Elbette bunu, çevrim içi aktivitelerimizi oluşturan profilleri kullanarak yapıyorlar.
Başka hangi sitelerden alışveriş yapıyoruz, nereye seyahat ediyoruz, ne kadar kazanıyoruz, evli miyiz… Tüm bu dataları toplayarak ne kadar para kazanıp ne kadar harcama yaptığımızı gördüklerinde ise bize daha yüksek fiyatlar sunabiliyorlar.
Bu durum, internet olmadan evvel de vardı.
İnternet üzerinden alışveriş şimdi hayatımıza girmediğinde mağaza/dükkân sahiplerinin de tıpkı taktiği uyguladığı oluyordu. Kişinin dış görünüşe bakarak maddi durumu hakkında iddiada bulunup ona nazaran bir fiyat sunuyorlardı. Hatta bu durum hâlâ devam edebiliyor.
Gerçek dünyayı bir kenara bırakıp dijital dünyaya baktığımızda, dış görünüşten öteye geçerek bizim hakkımızda çok daha fazla bilgi edinebiliyorlar. Her alışveriş yaptığımızda tahlil yazılımı; nereye tıkladığımızı, ne kadar kaydırdığımızı ve nelerin ilgimizi çektiğini kaydediyor. Hangi eserleri görüntülediğimizi, her bir ögeye ne kadar mühletle baktığımızı, incelemeleri okuyup okumadığımızı yahut görüntü izleyip izlemediğimizi görebiliyor.
2014 yılında Northeastern Üniversitesinden araştırmacılar, bu değişken fiyatlandırmanın ne kadar yaygın olduğuna baktı.
Araştırmacıların test ettiği 10 çevrim içi perakendeciden 4’ünün, bilhassa seyahat sitelerinin, şahsileştirilmiş fiyatlandırma kullandığını ortaya çıkardı. Bu fiyatlandırma yazılımını yapan şirketlerden biri hâlihazırda 80 farklı hava yoluyla çalışıyordu.
Kendi yaşadığım olaydan yola çıkarak ufak bir editör notu bırakayım:
Bir havayolu şirketinin sitesinden, arkadaşım ve ben birebir anda bilet bakıyorduk ve arkadaşım daha evvel o bilete birkaç kere daha tıklamıştı. En sonki durumda baktığı biletin fiyatı, benim telefonumda gördüğümüzden daha fazlaydı… Üstelik bu yazılımı kullanan, Türkiye’deki en bilindik hava yolu şirketlerinden biriydi.
Sizce herkesin bütçesine nazaran istatistik çıkartıp o formda fiyatlandırma sunmak olması gereken bir şey mi yoksa meşru bir dolandırıcılık mı?
İlginizi çekebilecek öteki içeriklerimiz: