Geçtiğimiz günlerde Kick ve Twitch’e gelen yasaklamaların nedeni Millî Piyango Yönetimi Genel Müdürlüğünün aldığı karardı.
Bu kararların akabinde pek çok kişi “Millî Piyango özelleştirilmedi mi? Nasıl yasak getirtebiliyorlar?“ konusunu tartışmaya başladı. Pekala bu kararlar neye nazaran alındı?
Millî Piyango, Millî Piyango Yönetimi ve Şişal Talih birebir şey değiller.
Öncelikli olarak bu üç şeyi birbirinden ayrımamız gerekiyor. Millî Piyango oyunun ismi iken Millî Piyango Yönetimi ise bu oyunların düzenlenmesini denetleyen kuruluş. Geçmişte bir tek piyango olduğu için isim Millî Piyango Yönetimi olarak konulmuştu.
O periyot ya Millî Piyango ya da futbol kadrolarının ve gazetelerin piyango çekilişleri olurdu ve sistem epeyce kolaydı. Geçtiğimiz yıllarda ise Türkiye Varlık Fonu, piyango oyunlarının düzenlenmesini sağlayacak bir firma olarak Şişal Baht ile muahede imzaladı. Yani artık Türkiye’de talih oyunlarını düzenleyen bir kamu kuruluşu, bir organizatör şirket ve bir de oyunlar var.
Yasaklama kararları kamu kuruluşundan geliyor
Bu kararı da kuruluş başına nazaran almıyor elbette. Yani beşerler Instagram’da peynir de satıyor lakin hiç “Instagram’a erişim Bakkallar ve Bayiler Odası Kararıyla Engellenmiştir.” üzere bir söz görmüyoruz. Çünkü belli koşulları sağladığınız sürece bu mevzuda bir kısıtlama bulunmuyor. Kumar oyunları ise çeşitli kanunlarla kısıtlanmış durumda. Bu kanunlardan biri de 5651 Sayılı Kanun.
Bu kanunla birlikte Millî Piyango Yönetimi Genel Müdürlüğü, baht oyunları olarak isimlendirilen oyunların ve bahis oyunlarının üzerindeki ana kanunların düzenleyicisi pozisyonuna geliyor. Kurumdan onay almamış olan hiçbir platform, talih oyunları ve bahis oynatamıyor. Buna Türkiye dışındaki oyun sistemleri de dâhil. Diğer bir ülkede yasal olan bir bahis platformundan da bahis oynamanız sağlanamıyor örneğin.
Düzenlemelerin süratli işlemesi için mahkemeye gitmeden kapatma kararı da alınabiliyor.
Millî Piyango Yönetimi Genel Müdürlüğü, devletin bir organı olduğu için maddelerle belirlenmiş haklarını kullanmakta mahkeme kararına gereksinim duymuyor. Vıttırıkbet diye bir site açıldığında kurum bu siteyi kendi iradesi ile karar alarak kapattırabiliyor. Vıttırıkbet kapatıldığında vıttırıkbet2 diye bir sitenin çok kısa müddette açıldığını göz önüne alırsak, kurumun mahkeme süreci ile zaman kaybetmesinin önüne geçilmiş oluyor.
5651 Sayılı Kanun ile pek çok farklı nedenden kapatma süreci uygulanabiliyor. Bu kararların kimileri isimli mahkeme kararı, kimileri için ise idari mahkeme kararı aranması gerekmiyor. Teknik olarak kurumun iradesi, erişim mahzurunu harekete geçirmek için kâfi oluyor.
İyi de Kick ve Twitch neden yasaklandı?
Her iki platform da çeşitli suistimallere açık ve bu suistimallerin en çok görüldüğü alanlardan biri de elbette ki kumar oyunları. Kaldı ki Kick platformu ülkemize gelirken platformun direkt Casino diye başka bir kategorisi vardı. Bu da hâliyle Millî Piyango Yönetimi’nin sorumluluk alanına giren bir bahis. Bu yüzden de kurum kendi tasarrufunu kullanabiliyor.
Bu durumun aslında Sıhhat Bakanlığının ilgili ünitesi tarafından uygun olmayan bir ilacın yasaklanmasından bir farkı bulunmuyor lakin kurum-şirket-şans oyunu isim benzerliği nedeniyle insanlarda baş karışıklığı oluşuyor. İş tanınan platformlara gelince de bu durum daha çok dikkat çekiyor. Yoksa kurumun yalnızca 2023 yılında erişim manisi getirttiği milyonlarca adres bulunuyor.