Avrupa Birliği, insanların arızalı aygıtlarını değiştirmek yerine tamir ettirmeye teşvik etmek gayesiyle yeni kurallara onay verdi. Hâlihazırda AB’de en az 2 yıl garanti sunma zaruriliği bulunduğunu belirtelim. Yeni kurallar ise bu durumu bir adım daha öteye taşımayı ve daima aygıt değiştirmenin önüne geçmeyi amaçlıyor.
Garanti kapsamındayken bozulan bir aygıtın sahibi, yeni bir aygıt alma yahut tamir etme hakkına sahip olacak. Tamir ettirmeyi seçerse de teknoloji şirketleri garanti müddetini 1 yıl daha uzatmak zorunda kalacak.
Şirketler, garantisi bitse bile aygıtı tamir etmek zorunda olacak
Peki garanti biterse ne olacak? AB yetkilileri, bu üslup durumlarda da kullanıcılara tamir hizmeti sunmanın mecburî olacağını söz ediyor. Yani bir aygıt, garantisi bittikten sonra arızalanırsa şirketlerin fiyatı karşılığında tamirat hizmeti sunmaya devam etmesi gerekecek.
Kurallar, günlük hayatta kullanılan birçok aygıtta geçerli olacak. Bunlara ortasında televizyonlar, akıllı telefonlar, bulaşık makineleri ve elektrikli süpürgeler üzere eserler yer alıyor.
Tamir için makul fiyat sunmak zorunda olacaklar
Ayrıca tamir fiyatları için de kimi kurallar getirilecek. Yeni kurallar şirketlerin, kullanıcıların caymaması için tamirlerde “makul fiyatlar” sunmak zorunda olduğunu söylüyor. Ayrıyeten üreticilerin yedek kesim ve gerekli araçları sağlamasının gerekli olacağı ve tamirleri engelleyen mukavele hususları, donanım ve yazılımların yasaklanacağı da belirtiliyor. Geçmişte üçüncü taraf bir servis tarafından tamir edilmiş olsalar bile aygıtları reddedemeyecekler.
AB, aygıtlarını tamir ettirmek isteyen kullanıcılar için bir online platform da kuracak. Bu platform, müşterilerin yakınlarda aygıtlarını tamir ettirecek yerleri ve ikinci el satıcıları bulmalarını sağlayacak. Kuralların yürürlüğe girmesi için Avrupa Konseyi’nin onayı ve Resmî Gazete’de yayımlanması gerekiyor. Onay aldıktan sonra AB üyesi ülkelerin kuralları uygulamaya koymak için 2 yıl mühleti olacağını da ekleyelim.
Türkiye’de nasıl bir durum var?
Türkiye’de de markalar, mevcut yasalar gereği garanti sonrası tamirat hizmet vermeye devam etmek zorunda. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu’nun “Satış sonrası hizmetler” başlığında garanti müddeti geçtikten sonra kullanım ömrü mühletince bakım ve tamirat hizmetlerini üretici veya ithalatçı tarafından sunulmak zorunda olduğu tabir ediliyor.
Örneğin Apple aygıtlarda olağanda 2 yıl garanti mühleti var. Şirketin dayanak sayfasına baktığımızda yasalar gereğince 5 yıl boyunca Apple servis sağlayıcılarından servis alınabileceğini görüyoruz. Kimi aygıtlarda 7 yıla kadar servis sunulabiliyor.