Google, uzun yıllardır ismini anmadan geçemediğimiz bir şirket. Telefonlarımızdan konutumuza, yolculuklarımızdan e-postalarımıza kadar her yerde onun bir kesimi var.
Neredeyse görünmez bir güç hâline gelen bu dev, nasıl oldu da gizem ve tartışmalarla dolu ABD istihbaratı CIA ile bağ kurdu dersiniz?
Şaşırtıcı gelebilir lakin Google’ın köklerinde CIA’in tesiri var.
CIA yani Merkezî İstihbarat Teşkilatı, dünya sahnesinde hayli farklı bir rol oynuyor. Yabancı hükûmetleri deviren, önderler ve vatandaşlar hakkında bilgi toplayan bir kurum olarak tanınıyor.
Teşkilat, insan hakları ihlallerinden tutun uyuşturucu kaçakçılığına kadar pek çok tartışmalı faaliyetiyle gündeme geliyor. CIA’in gizem ve tartışmalarla dolu tarihi, onu halk ortasında merak uyandıran bir kuruluş hâline getiriyor.
Peki, bu iki farklı dünyanın kesişim noktası neresi? Google ve CIA ortasındaki irtibat, birinci bakışta pek çoğumuzun farkında olmadığı bir gerçek.
Aslında CIA, Google’ın erken dönemlerinde değerli bir rol oynamış. Sergey Brin, Google’ın gelişim süreci hakkında ABD istihbarat topluluğu temsilcileriyle bilgi paylaşmış, hatta Google Earth’ün öncülü sayılabilecek bir projeye CIA yatırım yapmış.
CIA’in kuruluşu II. Dünya Savaşı’nın çabucak akabinde, ABD’nin Sovyetler Birliği ile dünya üstünlüğü çabasına dayanıyor.
Atom bombasının varlığı, klâsik savaş usullerinin yerini daha çok zımnî operasyonlara ve psikolojik savaşa bırakmasına neden oldu.
CIA, bu dönemde dünya çapında Amerikan çıkarlarını korumak için pek çok saklı operasyon gerçekleştirdi. İtalyan seçimlerinden İran ve Guatemala’daki hükûmet darbelerine kadar uzanan geniş bir yelpazede faaliyet gösterdi.
CIA’in yürüttüğü en karanlık projelerden biri de MKUltra oldu. Bu proje, zihin denetimi tekniklerinin geliştirilmesi hedefiyle tasarlandı. LSD üzere psikoaktif hususların kullanıldığı deneyler, birden fazla vakit bireylerin isteği olmadan gerçekleştirildi.
Bu deneylerin mağdurları arasında mahkûmlar, akıl hastaları ve hatta CIA ajanları bile vardı. MKUltra, insan haklarına yapılan büyük bir taarruz olarak tarihe geçti.
İşte artık dananın kuyruğunun koptuğu yere geliyoruz, yani 1994 yılına.
1994 yılında Sergey Brin ve Larry Page, Stanford Üniversitesinde doktora çalışmaları yaptıkları sırada, internetin giderek büyüyen dünyasında bilgiyi düzenlemek ve erişilebilir kılmak üzere bir arama motoru geliştirmeye başladılar.
Proje, sonraları dünya çapında bir ihtilal yaratacak olan Google’ın temellerini atmış oldu. Brin ve Page’in çalışmaları sırasında Stanford Üniversitesindeki araştırmalarının bir kısmı, iki Amerikan istihbarat örgütü NSA ve CIA tarafından finanse edildi.
O devirde teknoloji ve istihbarat topluluğu ortasındaki ilişkilerin ne kadar iç içe geçmiş olduğunu fark ettiniz değil mi?
Özellikle Sergey Brin’in, istihbarat topluluğu temsilcilerine projeleri hakkında bilgi vermesi, bu münasebetin ne kadar erken bir basamakta başladığının bir göstergesi.
Google’ın Keyhole isimli şirketi satın alması ve bu şirketin geliştirdiği teknolojiyi Google Earth olarak tekrar sunması, CIA ile olan temasın somut bir örneği. Keyhole’a yapılan yatırım, direkt CIA’in teşebbüs sermayesi şirketi In-Q-Tel tarafından yapılmıştı.
Gizli operasyonlardan küresel sahnede güç gayretlerine kadar, bu dünyanın derinliklerinde neler olduğunu tam olarak bilemeyiz. Fakat bir şey kesin; bilgi çağında, bilgi en kıymetli silah ve bu silahı kimin elinde tuttuğu, dünyanın geleceğini şekillendiriyor.
İlginizi çekebilecek öteki içeriklerimize aşağıdan göz atabilirsiniz: